ROM Nedir ?

Bilgisayarlar farklı bellek türlerine sahiplerdir. Fakat, RAM ve ROM lar bir bilgisayarın çalışması için gerekli olan en önemli bellek türlerinin başında gelir.

Şekil 1′ de de görüldüğü üzere bir bilgisayardaki ana bellek bölümü ikiye ayrılır ve bunlar RAM ve ROM dur. RAM (Random Access Memory) bilgisayarların veri yazabildiği ve okuyabildiği çok hızlı bir mellek türüdür. Hem okuma ve yazmaya izin vermesi ve aynı zamanda hızlı olmasından ötürü değişken veriler RAM hafızalarda saklanır. ROM (Read Only Memory) bellekler ise RAM hafızalara kıyasla daha yavaş hafıza birimleridir. Şekil 1 de görüldüğü üzere ROM hafızanın altında non-volatile yani kalıcı yazmaktadır. RAM belleğin aksine, ROM belleğin güç bağlantısı kesildiği zamanda bile verileri içerisinde saklayabilir. Bu yüzden bilgisayarlar için önemli olan ve değişmeyecek verilerin saklandığı bölümdür.

ROM bellekler genel olarak üç ana türden oluşmaktadır. Bunlar PROM, EPROM ve EEPROM lardır.

PROM : Programmable ROM lar üretildikten sonra sadece bir defa veri yazılabilen hafıza birimleridir. Bir kez veri yazılan PROM belleğe daha sonra tekrar veri yazılamaz ama sonsuza kadar okunabilir.

EPROM : Erasable Programmable ROM lar PROM lara ek olarak silinip tekrar yazılma özelliğine sahiptir. PROM ların sadece bir kez yazılıp daha sonra sadece okumaya izin verdiğinden bahsetmiştik. EPROM lar yazıldıktan sonra silinip tekrar veri yazılmasına izin verir. Fakat bu bahsettiğimiz silme işlemi için ışık kullanılır. EPROM ların üzerinde bulunan yarıktan uygun frekansta ışık uygun şartlarda girer ise içerisindeki tüm veriler silinir. EPROM ların PROM lardan daha üstün bellekler olduğunu söyleyebilsekte EPROM larda bazı dezavantajlara sahiptir. Bir EPROM da silme işlemi tüm çipi kapsar yani bölgesel olaral silme ve yazma işlemi yapılamamaktadır. EPROM a veri yazmak istiyorsak içerisindeki tüm veriyi silmemiz ve yeni verileri tek defada yazmamız gerekir. Kısacası yazma işleminin yapılabilmesi için çipin tamamen silinmiş olması gerekmektedir.

Aynı zamanda bahsettiğimiz silme işlemi için EPROM siliciler kullanıldığı için fazladan donanım ihtiyacı doğurmuştur. Son olarak EPROM ların silinebilmesi için EPROM silicinin içerisine yerleştirilmesi gerekir ve bu da çip in devre üzerinden çıkarılması gerektiği anlamına gelir.

EEPROM : Electrically Erasable Programmable ROM lar EPROM lardaki silme işleminde ışığa ihtihaç duyulması durumunu ortadan kaldıran daha gelişmiş bellek türüdür. EEPROM lar bir çok kez yazılıp silinebilir ve sonsuza kadar okuma yapmaya izin verir. EEPROM ların EPROM lara göre farklı avantajlarıda bulunmaktadır. Bu avantajların başında bölgesel yazma ve silme işlemine izin vermeleri vardır. EPROM larda çipe yeni veri yazabilmek için tüm belleği silmemiz gerekiyordu fakat EEPROM larda istediğimiz veri adresine veri yazıp silebiliriz. Aynı zamanda silme işlemi için harici bir siliciye ihtiyaç duyulmaması ve silme işleminin devre üzerinde yapılabiliyor olmasıda diğer avantajları arasındadır. EEPROM lar Seri ve Paralel olmak üzere iki ana gruptan oluşmaktadır. Seri EEPROM lar yazma ve okuma işleminin seri şekilde yapılmasından kaynaklı yavaş olsalarda düşük maliyet ve küçük yapılarından dolayı tercih edilmektedirler.

Bir seri EEPROM entegresi olan AT24C256 çipine I2C kullanarak veri yazıp okuma işlemini anlattığım içeriğe buraya tıklayarak ulaşabilirsiniz.